თუთიყუშები

გთხოვთ!
ამ საიტიდან რომელიმე ფორუმზე ინფორმაციის განთავსების შემთხვევაში, მიუთითოთ პირველწყარო (ანუ ჩვენი საიტი) – www.FlorAnimals.wordpress.com

http://www.facebook.com/wptrust – World Parrot Trust on Facebook

თუთიყუშისნაირნი – ფრინველთა რიგი, რომელშიც განსხვავებული კლასიფიკაციის მიხედვით გაერთიანებულია 315-დან 380-მდე ფრინველის (თუთიყუშის) სახეობა თუ ქვესახეობა.
სხვადასხვა სახეობის თუთიყუშების წარმომადგენლები ერთმანეთისაგან განსხვავდებიან ზომებით, ნისკარტის ფორმითა თუ კუდის სიგრძით, შეფერილობითა თუ “ინტელექტით”. მათი ზომები ძირითადად 9,5 სმ-დან 100 სმ-მდე მერყეობს.
როდესაც გვესმის თუთიყუში, ალბათ ადამიანთა უმეტესობას შემდეგი ასოციაციები უჩნდება: დიდი ნისკარტი, იმიტაციის (როგორც ხშირად ამბობენ, “ლაპარაკის”) უნარი და ბუმბულის ულამაზესი შეფერილობა.
თუთიყუშებს ძალიან ძლიერი ნისკარტი აქვთ. მათი საშუალებით ისინი არა მხოლოდ საკვებს მოიპოვებენ, არამედ გადაადგილდებიან კიდევაც ხეებზე.

ჩემი თუთიყუშები:

ფეხები მოკლე და სქელი აქვთ. მათი მეორე და მესამე თითები წინაა მიმართული, პირველი და მეოთხე კი – უკან.
თუთიყუშებისათვის დამახასიათებელია გრძელი, წაწვეტებული ფრთები, მათი საშუალებით ისისნი დიდ სისწრაფეს ავითარებენ (თუმცა მცირე დისტანციებზე).
რაც შეეხება კუდს, ზოგი სახეობისათვის დამახასიათებელია გრძელი, ზოგისთვის კი პირიქით -მოკლე.
ალბათ, იმასაც შეამჩნევდით რომ, თუთიყუშებს საკმაოდ დიდი (თითქოს სხეულთან შედარებით არაპროპორციული) თავიც აქვთ. თავის ტვინი შედარებით დიდი აქვთ, განვითარებული აქვთ კარგი მეხსიერება და სხვადასხვა ხმების იმიტირების უნარი. ენა მოკლე აქვთ, მაგრამ სქელი.
თუთიყუშები ძირითადად გავრცელებულები არიან ტროპიკულ და სუბტროპიკულ სარტყლებში, კერძოდ: სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში, ინდოეთში, დასავლეთ აფრიკაში, ცენტრალურსა და სამხრეთ ამერიკაში.

როგორც უკვე აღვნიშნე, სხვადასხვა კლასიფიკაციის მიხედვით თუთიყუშისნაირთა რიგში ითვლიან 315-დან 380-მდე თუთიყუშის სახეობას. რიგი ორ ოჯახად – ნამდვილ თუთიყუშებად და კაკადუებად იყოფა, თუმცა ზოგჯერ მესამე ოჯახსაც გამოყოფენ ახალი ზელანდიის თუთიყუშების სახით.

მაშასადამე საბოლოოდ ჩამოვაყალიბოთ თუთიყუშების მეცნიერული კლასიფიკაცია:

  • ცხოველთა სამეფო
  • ტიპი ქორდიანები
  • კლასი ფრინველები
  • რიგი თუთიყუშისნაირნი

ავტ. As. Jikhashvili


62 Responses to “თუთიყუშები”

  1. tuti katam shemishina da axlos ar mikareb frtxialeb da ravqna?

    giorgi said this on ოქტომბერი 25, 2011 at 5:24 PM | პასუხი

  2. tutiyushs vera da ver vaswavle laparaki. xelit vachmev, magram xelze mainc ar majdeba. ra vqna?

    mari said this on აპრილი 29, 2012 at 11:49 AM | პასუხი

  3. გამარჯობა თუთიყუსჰი შევიძინე და მაინტერესებს – კუჩი აქვს აშლილი და ყვითელი წამალი მომცეს წყალში გაუხსენიო და ასე გავაკეტო მამალია მოლაპარაკე თვე ნახევრისაა.

    nika said this on ივნისი 5, 2012 at 2:48 PM | პასუხი

  4. tutiyushi myavs cudad, agar chams da mowyenilia, da ra sheidzleba ro gauketo?

    teko said this on ივნისი 8, 2012 at 2:23 PM | პასუხი

  5. gamarjobat!

    tamo said this on აგვისტო 8, 2012 at 10:12 PM | პასუხი

  6. au dzalian gtxovt mipasuxet gexvewebit,3 dgis win viyide tutiyushi,savaraudod tyvenaxevrisaa,da mgoni garemos ver egueba,xandaxan chitebis xma ro esmis lamis galia dashalos ise exetqeba kedlebs da grgnis,garet gamosvlas cdilobs,ertxel gamovushvi da ro shevsvi dawynarda,zogjer wynarad zis magram rogorc ki gaigebs chitebis xmas chyipinebs da prtxialebs,mitxarit ra rodemde iqneba ese?:( dzalian mecodeba magram arc minda gavushva minda ro myavdes,mipasuxet ra:(

    eka said this on სექტემბერი 21, 2012 at 3:35 PM | პასუხი

  7. viyide tutiyushi da minda vastavlo laparakiii…. rogor unda vastavlo metodi ar viziii…zalian gtxovt damexmarett..

    gela said this on ოქტომბერი 2, 2012 at 1:23 PM | პასუხი

  8. natluls sachuqrad tutiyushi mouyvanes da kiseri sul ukan aq gadavardnili da ise iyureba,zalian avia tan,sul ikbineba axlos veravin ekareba,risi brali sheizleba iyos tavis ukan gadagdebaa?

    fifqia said this on თებერვალი 19, 2013 at 5:26 PM | პასუხი

  9. Gamarjoba!tutiyushebis shejvareba ra asakidan sheidzleba?

    Gio said this on მარტი 1, 2013 at 10:23 AM | პასუხი

  10. ჩემ თუთიყიშს აეფცქვნა ცხვირი ეხლა კი ზრა დაიწყო ცხვირმა და ხომ არავინმა იცის როგორ მოვიქცეე? ნეტი გადავქექე დავერ ვიპოვე ვერაფერი ამასთან დაკავშრებით… :(((( გთხოვთ გამომეხმაუროთ

    tamari said this on მარტი 21, 2013 at 7:30 PM | პასუხი

    • გამარჯობა
      ალბათ ვიტამინების ნაკლებობა აქვს
      აჭამეთ ხილი, ბოსტნეული, ხის ტოტები, დაუმაგრეთ სპეც. მინერალური ქვა, ცარცი
      ასევე პლასტმასის ქანდარები შეცვალეთ ხის ტოტებით
      ისეც ჩამოუკიდეთ ტოტები, რომ ღრღნას )

      A S T U said this on მარტი 22, 2013 at 2:09 PM | პასუხი

  11. me tutiyushi viyide. ukve mesame dgea xmas ar igebs, yvelasatn davreke visac tutiyushi hyavs da mitxres 2dge ar ichikchikebso, magram ukve mesame dgea ar chikchikebs ra vqna? dzalian minda rom ichikchikos!!

    tamar said this on მარტი 25, 2013 at 5:50 AM | პასუხი

    • გამარჯობა თამრ
      დრო უნდა რომ შეეჩვიოს გარემოს, მშვიდ გარემოში იყოს, გავა დრო და აუცილებლად აჭიკჭიკდება
      ყური აქვთ, მაგრამ დაფაული აქვთ ბუმბულით (საფეთქლებთან)

      A S T U said this on მარტი 26, 2013 at 4:19 PM | პასუხი

  12. da kidev dzalian maiteesebs sad aaqvs tutiyushebs yuri? an rogor esmit?

    tamar said this on მარტი 25, 2013 at 5:55 AM | პასუხი

  13. sxvam rom moiyvana tutiyushi isini chikchikebdnen mere dedikom sxva tutiyushshi gacvala da is chikchikebs. es axla gogoa da ra dav arqva? koko saxeliar momwons. pirvels chiko erqva

    tamar said this on მარტი 27, 2013 at 5:55 PM | პასუხი

    • გამარჯობა )
      ყველა თუთიყუში ინდივიდუალურია. ზოგი ადრე ეჩვევა გარემოს, ზოგიც გვიან, შესაბამისად ზოგი ადრე იწყებს ჭიკჭიკს, სხვებს – მეტი დრო სჭირდებათ

      A S T U said this on მარტი 28, 2013 at 7:49 PM | პასუხი

  14. chem tutiyushs vatyob rom kuchi ashlili aaaqvs da ra vqna zaaliAn meshinia?!

    tamar said this on მარტი 29, 2013 at 5:52 AM | პასუხი

    • გამარჯობა

      პირველ რიგში შეუწყვიტეთ ხილის, ბოსტნეულისა და მსგავსის მიცემა და მხოლოდ მშრალი საკვები დაუტოვეთ. შემდეგ დაუკავშირდით ვეტ-ექიმს

      A S T U said this on მარტი 29, 2013 at 10:35 AM | პასუხი

  15. MADLOBA TQVEN SHEMASWAVLET ROGOR UNDA MOVEQCE TUTIYUSHS. TU RAME GAMICHIRDEBA DAMEXMARET

    DZALIAN DIDI MADLOBA

    tamar said this on აპრილი 20, 2013 at 11:43 AM | პასუხი

  16. gxovt!! rac Sheidzleba male gamecit pasuxii !! me myavs talgisebrta tutiyushi, ase 2 wlis iqneba, dges roca gamovushvi fexi gaichra, tittan, sisxli modis:( ar vici ra vqna, tan dzalian sheshinebuliaa, ar mekareaba 😦

    Nini said this on მაისი 22, 2013 at 4:56 PM | პასუხი

  17. გთხოვთ დამემაროთ, ჩემს თუთიყუშს ექერცლება და დაზიანებულივითა აქვს ცხვირი, თან ეზრდება ნისკარტი, რა ვუშველო და რა ჭირს?

    khatuna said this on ივნისი 19, 2013 at 10:36 AM | პასუხი

  18. მინდა შევიძინო თითიყუშები, ხომ ვერ მიმასწავლით იაფად სად ვიყიდო

    Irakli said this on აგვისტო 23, 2013 at 11:42 AM | პასუხი

  19. mesame tvea rac myavs tutiyushi chiko da ver mechveva. chem deidashvilebsac yavt magram magati male miechvia da lapariki daiwyo.
    chemi ver mekareba.
    rodesav velaparakebi xanxdaxan pirs gaagebs xolme.
    mxolod orjer gamoshvi dzalit tavisit ar gamodis da tan 2jer sheashina katam gtxovt mishvelet rame:DDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDD

    Tornike Apciauri said this on სექტემბერი 11, 2013 at 4:27 AM | პასუხი

  20. gamarjobat mainteresebs sheidzleba tu ara galiashi sarkis dakideba amboben laparaks agar iswavliso da ramdenad martalia?

    salome said this on სექტემბერი 24, 2013 at 4:25 PM | პასუხი

  21. გამარჯობათ,ჩემს ,კოკეს, შეეცვალა ნისკარტი რაღაცა გამონაზარდები აქვს ნისკარტის მიდამოებში და რისი ბრალლია გთხოვთ მითხარით რააა:((((((((((((

    n q said this on ოქტომბერი 13, 2013 at 7:41 AM | პასუხი

  22. gamarjobat mainteresebs budeshi kvercxebi ro dados unda ramis dapena ?

    mari said this on დეკემბერი 18, 2013 at 6:24 PM | პასუხი

  23. chemi tutikushi saertod ar gamodis galiidan da ratom?

    nini said this on დეკემბერი 23, 2013 at 3:57 PM | პასუხი

  24. გამარჯობათ. 3 დღის წინ თუთიყუში ვუყიდე ბავშვს.. რომელმაც დადო კვერცხი : )) მაინტერესებს რამდენ დღეში ჩეკავს ბარტყს?

    lalo said this on დეკემბერი 28, 2013 at 7:21 PM | პასუხი

  25. გამარჯობათ.თუთიყუსში მყავს და რამდენიმე დღეა აჩქარებულად სუნთქავს,ცოტას ჭამს,უკან განავალი ახმება,იქნებ მირჩიოთ რავქნა?თუთიყუში სამიდან ოთხთვემდეა.

    vaxo said this on იანვარი 3, 2014 at 4:03 PM | პასუხი

  26. raime saxelebi mirchiet dges viyide

    tengo said this on იანვარი 9, 2014 at 9:04 AM | პასუხი

  27. რაიმე სახელები მირჩიეთ დღეს ვიყიდე

    tengo said this on იანვარი 9, 2014 at 9:06 AM | პასუხი

  28. როგორ მოვუაროო ბარტყებს ? მიირჩიეთ რაააა….:x : ))

    lalo said this on იანვარი 30, 2014 at 1:41 PM | პასუხი

  29. tutiyushs kudi modzvra da sashishia?

    Lela said this on თებერვალი 6, 2014 at 10:22 AM | პასუხი

  30. gamarjoba chem tutiyushs koko qvia 2 tvea rac viyide da jer kidev ver shemechvia xo ar mirchevt rames romelic gamomadgeba da shemechveva jer laparakic ar icis da sarkeshi rom vaxedeb xolma riagireba ar aqvs ise xelze maxteba xolme magram xandaxan eshinia chemi rames xom ar mirchevt mastan mimartebashi?

    maariko said this on მარტი 18, 2014 at 11:04 AM | პასუხი

  31. talgisebri tutuiyushi myavs romelsac ragacwamonazardebi gauchnda niskartis qveda mxares da shemdeg niskartis gverdebze.kanze aris mimagrebuli da dzalian swrafad izrdeba.iqneb mitxrat ra sheidzleba iyos da rogor vushvelo?

    keti said this on ოქტომბერი 11, 2014 at 6:04 PM | პასუხი

  32. ჩემს თუთი ყუშს ბუმბულები აჩეჩილია აქვს რამოდენიმე ადგილას და იქინად წყალი გამოსდის , რა სჭირს? რა ვუშველო?

    Ani Dzigoshvili said this on თებერვალი 9, 2015 at 3:59 PM | პასუხი

  33. ra ewmeba tutiyushs???

    qeta said this on მარტი 18, 2015 at 8:59 AM | პასუხი

  34. 4 დღეს რაც თუთიყუში მოვიყვანე, დღეს საჭმელი საიდანაც იღება ის გააღო და გამოვიდა (მე სხვა ოთახში ვიყავი და ვერ გავიგე) ეხლა ვნერვიულობ, ფანჯარას რომ მიჯახებოდა ვიცი რომ ძალიან ცუდია და არც ვიცი თუ მიეჯახა. მაგრამ სადანმ დავიჭირე მაგ დროსაც “სტრესში” ჩავარდებოდა. და ვუყო? ეხლა ჯერჯერობით კარგადაა მაგრამ იქნებ რამე მირჩიოთ

    ლიზი said this on აპრილი 21, 2015 at 10:17 AM | პასუხი

  35. mipasuxot iqneb kitxvaze

    giorgi said this on აგვისტო 5, 2015 at 9:53 AM | პასუხი

  36. gamarjobat me sami tutiyushi myavda samive ert galiashi kargad ecyobodnen ertmanets tumca ert dilitac rom gavigvidze erts prchxilebi mokecili hqonda rogorc adamianis mushti verc dafrinavda verc pexze dageboda da dzalian male gardaicvala risi bralia savaraudodo me vpiqrob galia ariyo samyopi 3 tutiyushistvis tan 2 gogo iyo da erti bichii dzalian mainteresebs tqveni azri iqneb mipasuxot kvlav vapireb mesame tutiyushis yidvas zustad iseti feris radgan galia mis gareshe carieli mgoniaaaaa dzalian mainteresebs tqveni pasuxii gtxovt momcerot da uyuradgebot ar damtovot cinascar gmadlobt

    giorgi said this on აგვისტო 5, 2015 at 9:57 AM | პასუხი

  37. gamarjobat dges viyede tutiyushi da mainteresebs rogor shevicvio an iswavlis tu ara laparaks? madlobt winaswar

    Zura Xujadze said this on ოქტომბერი 3, 2015 at 2:07 PM | პასუხი

  38. gamarjobad dges viyide meore tutiyushi erti momikvda da mainteresebs male shemechveva tu ara an iswavlis tu ara laparaks

    Zura Xujadze said this on ოქტომბერი 3, 2015 at 2:09 PM | პასუხი

  39. Gamarjobat, chems tutiyush dazianebuli aqvs pexi savaraudod motexili da Ra gavuketo? Shvuxvie mazebi zelionka wavusvi da vusmev kidev da mainc mowyenilia da uketesobas ver vamchnev, da ravushvelo?

    Lana said this on ივნისი 22, 2016 at 8:19 AM | პასუხი

  40. Gamarjobat,chems tutiyushs soko aqvs DA rigor sheidzleba ROM movurchinoo?? 😢😢😢

    Ana said this on დეკემბერი 23, 2016 at 6:22 AM | პასუხი

  41. უკაცრავად ვიყიდეთ თუთიყუში და არ ვიცოდით რა დაგვერქვა და ხომ არ გვირჩევდით?

    giorgi said this on ივნისი 12, 2017 at 1:58 PM | პასუხი

  42. gamarjoba chemma chitma moichama brchyalebi da 1 kviris shemdeg da vegar dafrinavs da sul wevs sachmlis mada aq

    Gigi Koshadze said this on თებერვალი 24, 2018 at 4:38 PM | პასუხი

  43. რა ვქნათ თუ თუთიყუში გაცივდა.არის ტალღოვანი.რა მივცეთ?თუ ექიმს დავუკავშირდეთ?

    სალომე said this on აპრილი 29, 2021 at 5:19 PM | პასუხი

დატოვე კომენტარი