NEW ხშირად დასმული კითხვები NEW

მოგესალმებით ჩემი გვერდის ყველა სტუმარს 🙂

მიხარია, რომ ბევრი თქვენგანი  სწორედ აქ პოულობს პასუხებს თქვენთვის საინტერესო კითხვებზე. მართალია, ხშირად, დროის არქონის გამო პასუხები იგვიანებს, თუმცა იმედი მაქვს, ვებ-გვერდის მომხმარებლები არ გამინაწყენდებიან 🙂

იმისათვის, რომ შედარებით გაგიმარტივდეთ პასუხების პოვნა კონკრეტულ კითხვებზე, საიტზე ამუშავდება ახალი გვერდი, სადაც ლოდინის გარეშე შესძლებთ იპოვოთ პასუხი ხშირად დასმულ კითხვებზე.  კითხვების სია თანდათან შეივსება.

ყ უ რ ა დ ღ ე ბ ა ! ! !

რათა გაგიადვილდეთ სასურველი კითხვის პოვნა, ერთდროულად დააჭირეთ ღილაკებს Ctrl-სა და F-ს, შედეგად ეკრანზე გამოჩნდება საძიებო ველი, რომელშიც ქართული შრიფტით უნდა ჩაწეროთ საძიებო სიტყვა.

მადლობა, რომ სარგებლობთ ფლორაენიმალსით 🙂

კითხვა: რატომ სცვივა ბუმბული თუთიყუშს?

პასუხი:  ეს არის ყოველწლიური ბუნებრივი პროცესი, რომელიც უწყვეტად გრძელდება (თუმცა წელიწადში ორჯერ მას უფრო ინტენსიური სახე აქვს) და რომლის დროსაც ორგანიზმი  თავისუფლდება ძველი ბუმბულისაგან და ახლით ანაცვლებს მას. ეს პროცესი რამდენიმე საფეხურს გადის: ჯერ თუთიყუშებს ბურდღები კუდიდან და ფრთებიდან სცვივათ, შემდეგ ბუმბული -ზურგიდან და მკერდიდან, ბოლოს თავიდან. გამოცვლილი ბუმბულის ადგილას ახალი იზრდება; თავიდან ის თეთრ გარსშია მოთავსებული.  ბუმბულის გამოცვლის პერიოდში, თუთიყუშებს სჭირდებათ ცილა, ასევე მათ არ უნდა მოვაკლოთ ვიტამინები ხილისა და ბოსტნეულის სახით, რათა ავიცილოთ თავიდან შესაძლო გართულებები. თუთიყუშები ბუმბულს პირველად 3-4 თვის ასაკში იცვლიან და თუ აქამდე მათ ნაკლებად მკვეთრი ფერები ჰქონდათ, ახალი ბუმბულის ამოსვლის შემდეგ ფერები უფრო მკვეთრი გაუხდებათ. ტალღისებრი თუთიყუშის შემთხვევაში, ბუმბულის პირველი გამოცვლის შემდეგ, მას თავზე უქრება ტალღები.

კითხვა: რამდენ ხანს ცოცხლობს თუთიყუში?

პასუხი: ასეთი კითხვა ხშირად დასმულა ჩვენთან. ვინაიდან თუთიყუშების 300-ზე მეტი სახეობა არსებობს და თითოეულ მათგანს სიცოცხლის სხვადასხვა ხანგრძლივობა აქვს, ასეთ კითხვაზე ცალსახა პასუხის გაცემა შეუძლებელია, თუ ავტორი არ დააკონკრეტებს თუთიყუშის სახეობას. გარდა ამისა, მათი სიცოცხლის ხანგრძლივობა დამოკიდებულია მათ საცხოვრებელ პირობებზე და მოვლაზე.

კითხვა: როგორ გავარჩიო ტალღისებრი თუთიყუშის სქესი?

პასუხი: გთხოვთ გადახვიდეთ მოცემულ ლინკზე https://floranimals.wordpress.com/tutiyushebi/რჩევები-დამწყებთათვის/

კითხვა: როგორ გავარჩიოთ კორელას (ნიმფას) სქესი?

პასუხი: მალე იქნება

კითხვა: როგორ გავარჩიო სხვა თუთიყუშების სქესი?

პასუხი: სხვა სახეობის თუთიყუშების სქესის გარჩევა ხშირად  რთული საკითხია, მეცნიერული მეთოდების გამოყენების გარეშე კი – უმეტესად შეუძლებელიც, რადგან თუთიყუშების ბევრ სახეობას არ აქვს აშკარად გამოხატული სქესობრივი დემორფოზი (ვიზუალური განსხვავება სხვადასხვა სქესის ინდივიდებს შორის), რაც მთავარი ხელისშემშლელი ფაქტორია. პროფესიონალებს, რომლებიც დიდ დროს ატარებენ ფრინველებთან, შეუძლიათ ფრინველის სქესის დადგენა, თუმცა ცდომილება დიდია. სქესის დასადგენად ისინი აკვირდებიან თუთიყუშების ზომას, თავის ფორმასა და ქცევას. არსებობს სხვა მეთოდებიც – დნმ-ის ანალიზი და ენდოსკოპიური გამოკვლევა, რომლებიც სქესის დადგენის შესაძლებლობას იძლევიან მინიმალური ცდომილებით.

კითხვა: როგორ გავიგო ტალღისებრი თუთიყუშის მიახლოებითი ასაკი?

პასუხი: გთხოვთ გადახვიდეთ მოცემულ ლინკზე https://floranimals.wordpress.com/tutiyushebi/რჩევები-დამწყებთათვის/

კითხვა: როგორ გავიგო კორელას (ნიმფას) მიახლოებითი ასაკი?

პასუხი: მალე იქნება

კითხვა: როგორ გავიგო სხვა თუთიყუშების მიახლოებითი ასაკი?

პასუხი: მალე იქნება

კითხვა: როგორ გადავაჩვიო თუთიყუში კბენას?

პასუხი: იმისათვის, რომ კბენას გადააჩვიოთ, თუთიყუში ჯერ კარგად უნდა გყავდეთ მოთვინიერებული – როგორც მინიმუმ თქვენი აღარ უნდა ეშინოდეს. წინააღმდეგ შემთხვევაში წყალში ჩაგეყრებათ ის შრომა, რაც მისი ნდობის მოსაპოვებლად  დაგჭირდათ.   როცა თუთო უკვე საბოლოოდ მოგეჩვევათ, შეგიძლიათ მიმართოთ “სადამსჯელო ღონისძიებებს”: კბენისას ხმამაღლა “გაკიცხეთ”, შეგიძიათ  ნისკარტზე მიარტყათ, მაგრამ ფრთხილად, რომ არ დააზიანოთ და არ შეაშინოთ, ან თუ ხელზე გაზით კბენის დროს გააქანეთ ხელი, ერთი სიტყვით, მოიქეცით ისე, რომ აგრძნობინოთ, თუ ის გიკეთებთ რამე არასასიამოვნოს, თქვენ “მეორე ლოყა კი არ უნდა შეახვედროთ”, არამედ აგრძნობინოთ, რომ ამის გამო დაისჯება  მაგრამ ყველაფერი, რა თქმა უნდა, ზომიერების ფარგლებში  თორემ ნდობა თუ დაკარგეთ, მისი აღდგენა რთული იქნება.

პ.ს. ასევე გაითვალისწინეთ, რომ როცა თუთო გკბენთ მთავარია არ აჩვენოთ, რომ გტკივათ, შიშისა და ტკივილისგან არ გაწიოთ ხელი.

კითხვა: შეიძლება თუ არა ბანაობა თუთიყუშებისათვის?

პასუხი: მალე იქნება

კითხვა: რომელი ხილის მიცემა შეიძლება თუთიყუშებისათვის?

პასუხი: ვაშლი, მსხალი, ციტრუსი, ბანანი..  სრული სია განმარტებებითა და რჩევებით იხილეთ განყოფილებაში “კვება” ( https://floranimals.wordpress.com/tutiyushebi/კვება/ )

კითხვა: რომელი ბოსტნეულის მიცემა შეიძლება თუთიყუშებისათვის?

პასუხი: კიტრი, პომიდორი, კომბოსტო, ჭარხალი.. სრული სია განმარტებებითა და რჩევებით იხილეთ განყოფილებაში “კვება” ( https://floranimals.wordpress.com/tutiyushebi/კვება/ )

კითხვა: რომელი ხეების ტოტების მიცემა შეიძლება თუთიყუშებისათვის? 

პასუხი: მალე იქნება

კითხვა: როგორ ვასწავლო ლაპარაკი თუთიყუშს?

პასუხი: უპირველეს ყოვლისა უნდა განვსაზღვროთ ტერმინ “ლაპარაკის” მნიშვნელობა მოცემულ შემთხვევაში:  თუთიყუშებს მხოლოდ სიტყვების ან ფრაზების იმიტაცია (გამეორება) შეუძლიათ, მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ ისინი ლაპარაკობენ. თუმცა, ზოგჯერ ისინი ოსტატურად იმეორებენ სიტყვებსა და ფრაზებს “შესაფერის” მომენტში, რის გამოც გვრჩება შთაბეჭდილება, თითქოს ისინი აზრს ატანენ სიტყვებს (მაგალითად, სასუსნავის მიცემის დროს თუ ყოველთვის ერთსა და იმავე სიტყვას გაუმეორებთ, ეს სიტყვა მის გონებაში ამ საგანს დაუკავშირდება და მისი წარმოთქმით შეიძლება “მოითხოვოს” ეს საგანი).

თითქმის ყველა პატრონს უნდა, რომ მისი თუთიყუში “ალაპარაკდეს”, მაგრამ ბევრმა არ იცის, რომ ყველა თუთიყუშს არ აქვს მიდრეკილება საუბრის იმიტაციისადმი. მათი იმიტაციის უნარი დამოკიდებულია თუთიყუშის სახეობაზე, ასაკსა და როგორც ზოგი მიიჩნევს – სქესზე. ნუ დაგვავიწყდება ისიც, რომ ყველა თუთიყუში ინდივიდუალურია, სწორედ ამიტომ  ზოგი იწყებს ლაპარაკს, ზოგი – ვერა, ნაწილი ბევრ სიტყვას იმახსოვრებს, ნაწილი -ნაკლებს. ყველაზე კარგად ტალღოვანი თუთიყუში და ჟაკო “ლაპარაკობენ” – სხვა სახეობებთან შედარებით მეტ სიტყვასა და ფრაზას იმახსოვრებენ, უფრო ნაკლებად ამაზონები, კორელები (ნიმფები), არები და სხვანი. რაც უფრო ახალგაზრდაა თუთიყუში, მით უკეთ ითვისებს ადამიანის მეტყველებას, ალბათ აქ იგივე პრინციპი მოქმედებს, როგორიცაა ბავშვების შემთხვევაში. რაც შეეხება სქესს: არსებობს მოსაზრება, რომ მამალი თუთიყუშები უკეთ და უფრო ადვილად სწავლობენ ლაპარაკს, თუმცა, ვფიქრობ, ცალსახა პასუხი ამაზე არ არსებობს.

თუთიყუშის ასალაპარაკებლად მას გარკვეული დრო უნდა დაუთმოთ, დღეში 10-20 წუთი ელაპარაკეთ, გაუმეორეთ ერთი და იგივე სიტყვა რამდენჯერმე. უმჯობესია, თავიდან მარტივი (ერთი ან ორმარცვლიანი) სიტყვები ასწავლოთ, რათა უკეთ დაამახსოვრდეთ. არის შემთხვევები, როცა თუთიყუშები თავისით სწავლობენ სიტყვებს პატრონის დახმარების გარეშე და ვფიქრობ ეს ადასტურებს თუთიყუშების ინდივიდუალობას – განსხვავებას მათ შესაძლებლობებს  შორის.

კითხვა: ისწავლის თუ არა ლაპარაკს ორი თუთიყუში?

პასუხი მალე იქნება

კითხვა: ვიპოვე თუთიყუში (შემომიფრინდა თუთიყუში). როგორ მოვიქცე?

პასუხი: უპირველეს ყოვლისა უმჯობესია თუთიყუშის სახეობის დადგენა, რაც გაგიადვილებთ შემდგომ ნაბიჯებს:

• თუ თუთიყუში თქვენთან სახლში შემოფრინდა, სანამ დაიჭერდეთ, მანამ უნდა მოიფიქროთ სად მოათავსებთ მას (რადგან თუთიყუშის ხელში დიდხანს ჭერა ან რაიმე ნაჭერში მოთავსება სტრესს მიაყენებს). თუ მეზობელთან ან ახლობელთან გეგულებათ გალია, დროებით გამოართვით (აქ უკვე გასათვალისწინებელია თუთიყუშის ზომა). უნდა გაითვალისწინოთ, რომ თუთიყუშს ეყოლება პატრონი და სავარაუდოდ ის თავის თუთოს მოძებნას დაიწყებს, ამიტომ თქვენც უნდა შეეცადოთ იპოვოთ ნამდვილი პატრონი. როგორც წესი დაკარგული თუთიყუში დიდ მანძილებზე ვერ დაფრინავს, ამიტომ შორიდან ის არ მოფრინდებოდა, რაც რასაკვირველია გარკვეულწილად შემოსაზღვრავს პატრონის “საძიებო არეალს” (მოიკითხეთ ხომ არ დაეკარგა თუთიყუში ვინმეს თქვენს სამეზობლოში, უბანში). ამ ყველაფერს იმიტომ ვწერ, რომ მნიშვნელოვანია თუთოს დაბრუნება ნამდვილი პატრონისათვის, რადგან თუ მისი პოვნა არ გიცდიათ და ის შემთხვევით გამოცხადდება თქვენთან და მოგთხოვთ თუთიყუშის დაბრუნებას ტყუილად დაგრჩებათ ნაყიდი გალიაც, საკვებიც და სხვა საჭირო ნივთებიც და ამასთან გულიც დაგწყდებათ.
• თუ იპოვეთ გალია, საჭიროა მისი დეზინფექცია. ამისათვის საპნით გახეხეთ და დაასხით მდუღარე წყალი, ოღონდ ისე, რომ საპონი არ დარჩეს მავთულებზე. დაუმაგრეთ საკვებურები: ერთში სუფთა წყალი, მეორეში – საკვები (იმის გათვალისწინებით თუ რა სახეობის თუთიყუშია. უფრო დაწვრილებით ცოტათი ქვემოთ). დაელოდეთ როცა დაბნელდება და დაიჭირეთ თუთიყუში (როცა ბნელა ის ვერ ხედავს, შესაბამისად ბევრად უფრო გიადვილდებათ დაჭერა და ამასთან თუთოსაც ნაკლებ ზიანს მიაყენებთ) ნაჭრით ან პირსახოცით და  ფრთხილად მოათავსეთ გალიაში.
• გალია დადგით მშვიდ ადგილას (სადაც ნაკლები ხმაური იქნება და ტემპერატურა იქნება ნორმალური. არ დადგათ ორპირში). ეცადეთ არ შეაწუხოთ – უკეთესი იქნება ზემოდან რამე გადააფაროთ.
• მას შემდეგ რაც გაარკვევთ სახეობას და გალიაში დააბინავებთ თქვენს სტუმარს, მიბრძანდით ზოომაღაზიაში და იყიდეთ საკვები კონკრეტულად ამ სახეობის თუთიყუშისათვის.
• გაითვალისწინეთ: თუ თქვენ უკვე გყავთ თუთიყუში, დაუშვებელია “სტუმრის”  მასთან გალიაში ჩასმა (სტუმართმასპინძლობა მეორე პლანზე), რადგან უკანასკნელი შეიძლება იყოს რაიმე დაავადების ან პარაზიტების მატარებელი და გადასდოს თქვენს თუთიყუშს.
• უმჯობესია რამდენიმე დღეში თუთიყუში აჩვენოთ ვეტერინარს.
• დანარჩენს ნახავთ ჩემი პორტალის სხვა გვერდებზე, წარმატებები 🙂

კითხვა: თუთიყუშები გამოსცემენ ხმებს და არ გვაძინებენ. რა ვქნათ?

პასუხი: გადააფარეთ რაიმე მუქი ნაჭერი (გაითვალისწინეთ წელიწადის დრო  – მაგალითად ზაფხულში სქელი ნაჭერი არ გადააფაროთ)

კითხვა: შეიძლება თუ არა საძინებელში თუთიყუშის გალიის დადგმა?

პასუხი: არ გირჩევთ რამდენიმე მიზეზის გამო:

• არაჰიგიენურია: თუთიყუშებს აქვთ ქერცლის მაგვარი გამონაყოფი, ისინი იცვლიან ბურდღებს, ყრიან საკვების ნარჩენებს – ყველაფერი გაიფანტება თქვენს საძინებელში და ძილისას თქვენ შეისუნთქავთ ამ ყველაფრით გაჟღენთილ ჰაერს.
• ხმაური – დილით თუთიყუშები დაიწყებენ ხმების გამოცემას, რაც დილით არც თუ ისე სასიამოვნო მოსასმენია. ზოგჯერ გალიაზე რაიმეს გადაფარებითაც კი ვერ დააოკებთ მათ ))